Obowiązek alimentacyjny to zobowiązanie do dostarczaniu osobie uprawnionej środków utrzymania.
Obowiązek alimentacyjny można realizować zarówno przez płacenie rat alimentacyjnych w pieniądzu, jak i osobiste starania. Zasadniczo wykonywanie obowiązku alimentacyjnego w formie dostarczania świadczeń rzeczowych, np. żywności przez osobę, która nie zamieszkuje z uprawnionym jest dopuszczalne, jednak w praktyce się nie zdarza. Alimenty kojarzą się przeciętnemu człowiekowi właśnie ze świadczeniem pieniężnym i w istocie Sądy zasądzają w sprawach o alimenty właśnie takie świadczenie.
To osoba uprawniona decyduje jaki Sąd wybrać, w celu wytoczenia powództwa. Ma do wyboru Sąd okręgu, w którym znajduje się jej miejsce zamieszkania albo okręgu, w którym mieszka pozwany, tj. osoba zobowiązana do alimentacji. Jeżeli zatem zobowiązany albo uprawniony do alimentacji zamieszkuje na terenie Powiatu Przeworskiego to można złożyć pozew o alimenty w Sądzie Rejonowym w Przeworsku.
Z mojej praktyki jako adwokata wynika, że w Sądzie Rejonowym w Przeworsku zwykle ustalane są alimenty w kwocie 700 zł miesięcznie. Oczywiście wszystko zależy od konkretnego przypadku, zdarzają się przypadki rat alimentacyjnych wyższych niż 2 000 zł miesięcznie, rzadko natomiast zdarza się, aby wysokość alimentów była niższa niż 500 zł. Na wyższe alimenty można liczyć w sytuacji, gdy rodzic zobowiązany do alimentacji zarabia powyżej przeciętnej.
W pozwie o alimenty należy wskazać szczegółowo, ile kosztuje wyżywienie dziecka, zakup ubrań, środków czystości, zakup materiałów edukacyjnych, pokrycie kosztów składek szkolnych, zakup leków, wizyt lekarskich oraz rozrywek dziecka takich jak wyście do kina. Są do indywidualne koszty utrzymania dziecka. Ponadto należy podać jakiej wydatki są przeznaczane na wynajem mieszkania oraz jego utrzymanie. Jeżeli chodzi o dowody to trudno wymagać, aby rodzic, z którym dziecko zamieszkuje dysponował rachunkami lub tym bardziej fakturami za zakup żywności, środków czystości czy materiałów edukacyjnych. Jeżeli chodzi jednak o opłaty za media czy najem lokalu warto dołączyć do pozwu rachunki lub potwierdzenia zapłaty należności z tego tytułu. Jeżeli rodzic wytaczający powództwo zamieszkuje u swoich rodziców i dokłada się do utrzymania warto dołączyć oświadczenie tych rodziców określające, w jakim zakresie następuje partycypacja w utrzymaniu lokalu.
Zasadniczo to na zobowiązanym do alimentacji ciąży ciężar udowodnienia jakie osiąga dochody. Powód takimi informacjami przeważnie nie dysponuje i nie ma możliwości, aby mógł je uzyskać. W związku z tym w sprawie o alimenty Sąd wzywa zobowiązanego do alimentacji poznanego, aby ten przedłożył dokumenty potwierdzające uzyskiwane dochody i ponoszone wydatki. Jeżeli chodzi o dochody to dokumentami takimi będą, w szczególności zaświadczenia o wynagrodzeniu, uwierzytelnione kopie zeznań podatkowych, umowy zlecenia itp. Ponadto pozwany powinien podać, czy posiada nieruchomości lub inne wartościowe rzeczy. W orzecznictwie obowiązuje pogląd, że w razie potrzeby rodzic powinien sprzedać składniki swojego majątku, aby uczynić zadość obowiązkowi alimentacyjnemu. Jeżeli chodzi o wydatki to podobnie jak osoba uprawniona zobowiązany nie musi dokumentować zakupu żywności czy środków codziennego użytku, ale powinien przedłożyć dokumenty potwierdzające wysokość opłat z tytułu wynajmu i utrzymania mieszkania.
Jeżeli zobowiązany do alimentacji pracują za granicą powinien przedłożyć dokumenty potwierdzające uzyskiwane dochody oraz ponoszone wydatki z tłumaczeniem sporządzonym przez tłumacza przysięgłego. W przypadku gdy zobowiązany pracuje za granicą Sąd powinien uwzględnić nie tylko wyższe dochody, ale także znacznie wyższe koszty życia.
Sprawa taka zwykle trwa od 2 miesięcy do pół roku. Wszystko zależy tego czy strony dojdą do porozumienia i nie będą podejmować czynności prowadzących do obstrukcji procesowej, np. nie stawiać się na rozprawie. Dużo zależy też od pory roku oraz obciążenia sprawami sędziego, który ma wydać rozstrzygnięcie.
W pozwie o alimenty należy złożyć wniosek o wydanie postanowienia zabezpieczającego na czas trwania postępowania. Takie postanowienie Sąd wyda niezwłocznie i będzie ono obowiązywał do czasu prawomocnego zakończenia sprawy. Oznacza to, że osoba uprawniona nie będzie musiała czekać na możliwość egzekwowania alimentów do zakończenia sprawy, ale będzie mogła zrobić to już po wydaniu ww. postanowienia. Oczywiście jeżeli kwota w wyroku kończącym postępowanie będzie się różnić od tej ustalonej w postanowieniu o zabezpieczeniu pomiędzy stronami powinno dojść do stosownego rozliczenia.
Osoba ubiegającą się o alimenty, ich podwyższenie albo broniącą się w sprawie o obniżenie alimentów lub stwierdzenie ich wygaśnięcia jest zwolniona z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych. Jeżeli chodzi o osobę zobowiązaną do alimentacji to koszty te jak najbardziej muszą zostać poniesione. W tym przypadku opłata sądowa od pozwu, np. o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego jest zależna od wartości przedmiotu sprawy, który w sprawach o alimenty jest równy wysokości alimentów za 1 rok. Jeżeli chodzi o wynagrodzenie adwokata za prowadzenie sprawy rozwodowej jest ono zależne zarówno od wartości przedmiotu sporu, jak i nakładu pracy adwokata.
Jako adwokat mogę reprezentować uprawnionego w sprawie egzekucyjnej dotyczącej alimentów. Niemniej, jednak najczęściej najlepiej, gdy uprawniony będzie realizował te obowiązki dobrowolnie, gdyż koszty związane z prowadzeniem postępowania egzekucyjnego są wysokie. Ponadto jak wiadomo uporczywie uchylanie się od realizacji obowiązku alimentacyjnego może prowadzić do wyjątkowo ciężkich i dolegliwych skutków dla zobowiązanego do alimentacji, w tym zatrzymania prawa jazdy i skazania za przestępstwo, za które grozi nawet pozbawienie wolności.
Jeżeli odpadły podstawy istnienia obowiązku alimentacyjnego to z mocy prawa on wygasa nie mniej, jednak osoba zobowiązana musi, w sytuacji, gdy obowiązek ten nadal jest egzekwowany, zwłaszcza w drodze przymusu egzekucyjnego postarać się o uzyskanie orzeczenia Sądu, który ten fakt potwierdzi. W tym celu należy złożyć do Sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej do alimentacji pozwu o ustalenie, że obowiązek ten wygasł. Jako adwokat najczęściej prowadzę sprawy o stwierdzenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które osiągnęło pełnoletności i może utrzymywać się samodzielnie. Nie jest oczywiście tak, że po osiągnięciu pełnoletności zawsze obowiązek alimentacyjny wygasa. Po uzyskaniu pełnoletności dziecko powinno jednak wykazać, że nie może podjąć pracy zarobkowej, najczęściej ze względu na naukę albo chorobę. Nie ma górnej granicy wieku, do której należą się dziecku alimenty. Wszystko zależy od konkretnego przypadku. W sprawie o wygaśniecie obowiązku alimentacyjnego względem pełnoletniego dziecka to pozwany powinni wykazać, że się uczy albo nie może samodzielnie się utrzymać z innej, uzasadnionej i obiektywnej przyczyny. Brak chęci do pracy lub inna przyczyny, która nie jest w sposób obiektywny uzasadniona nie wydłuży czasu trwania obowiązku alimentacyjnego względem dziecka pełnoletniego.
W niektórych sytuacjach można domagać się alimentów nie tylko od rodziców, ale także od dziadków. Alimenty od dziadków będą należne tylko gdy rodzice nie wywiązują się z tego obowiązku. Jeżeli chodzi natomiast o alimenty od dzieci to mogą się ich domagać rodzice, który zaniedbywali swój obowiązek alimentacyjny względem nich. Ojczym lub macocha są zobowiązani do alimentacji, jeżeli przyczyniali się do wychowania i utrzymania dziecka, a żądanie zapłaty alimentów odpowiada zasobom współżycia społecznego. Dodatkowo obowiązek alimentacyjny ojczyma i macochy ma charakter subsydiarny co oznacza, że znajduje zatasowanie tylko wówczas, gdy rodzic dziecka nie wywiązuje się ze swojego obowiązku. Najsłabszy obowiązek alimentacyjny ciąży na rodzeństwu, który to obowiązek podobnie ma charakter subsydiarny, a ponadto jest wyłączony, gdy jego realizacja jest połączona z nadmiernym uszczerbkiem dla zobowiązanego lub jego rodziny. Jako adwokat w praktyce nie spotkałem się jeszcze ze sprawą, gdzie uprawiony żądałby alimentów od brata lub siostry.
Jeżeli jesteś zainteresowany pomocą mojej Kancelarii adwokackiej, w zakresie dochodzenia świadczeń alimentacyjnych lub obrony przez niesłusznymi roszczeniami alimentacyjnymi zapraszam do kontaktu. Po podpisaniu pełnomocnictwa sporządzę pismo wszczynające proces lub odpowiedz na takie pismo złożone przez stronę przeciwko i będę Cię reprezentował na rozprawie przed Sądem Rejonowym w Przeworsku.
Powrót do STRONY GŁÓWNEJ
©adwokat Piotr Czyżyński Filia Kancelarii adwokackiej w Przeworsku
adwokat Piotr Czyżyński Filia Kancelarii adwokackiej w Przeworsku
ul. Piłsudskiego 1/17
37-200 Przeworsk